تاریخچه وبلاگ نویسی
امروز می خوام درباره تاریخچه بلاگ نویسی یا وبلاگ نویسی براتون بنویسم! این روزها که کشور دستخوش کلی تغییرات ساختاری است بد نیست درباره بلاگ نویسی و تاثیراتی که بر دورانهای مختلف گذاشته آشنا بشیم.
خیلی ها می گویند که اولین بلاگ در بین سال های 93 و 94 میلادی منتشر شد. در آن زمان کسی اصلا کلمه بلاگ را درست نکرده بود ( Blog ) و به همین دلیل چیزی که می خواهم به شما بگویم خیلی در رادار تاریخ نگاران نبوده است. این را میدانیم که راب پالمر Rob Palmer اولین بلاگ تاریخ را درست کرده است. یک ژورنال که سرتاسر text یا نوشته بوده و اصلا تصویری نداشته است و خاطرات و کارهای مختلفش را منتشر می کرده است. دامنه ای که داشته حدود 100 دلار سالانه قیمت داشته و هاست وبسایتش ماهی 100 دلار هزینه داشته! در آن زمان داشتن یک سایت بسیار هزینه بر بوده است.
چیزی که همه به عنوان اولین بلاگ می شناسند راب پالمر نیست بلکه یک نوجوان 19 ساله است که در دوران مدرسه و دبیرستان یک وبلاگ درست کرده است. نیویورک تایمز نام جاستین هیل را به عنوان صاحب این سایت اعلام کرده و وی را پدر وبلاگ نویسی معرفی کرده است ولی راب پالمر از دید من اولین نفر است! تصویر زیر مربوط است به وبلاگ جاستین هیل :
در ابتدا همانطور که گفتم اصلا کلمه بلاگ یا وبلاگ وجود نداشت و همه به آن ژورنال و یا دفتر خاطرات آنلاین می گفتند. در دسامبر 1997 یک بلاگ دیگر آنلاین شد که نامش Robot Wisdom یا خرد ربات بود. این بلاگ توسط جورن برگر ایجاد شد. جورن برگر اولین بار از لفظ بلاگ و بلاگینگ استفاده کرد. منظورش از بلاگ هم تلاش برای لاگین و نوشتن بود ، به همین دلیل به سایت خودش گفت بلاگ، و به عمل نوشتن محتوا بلاگینگ گفت. اینطور شد که لفظ Blog و Blogging ایجاد شد.
در سال بعد ، 1998 یک سرویس نوپا متولد شد. در عصری که اینترنت هنوز ایده نویی بود، داشتن سایت نیاز به کارهای فنی بسیاری داشت به همین دلیل هنوز بلاگ ها زیاد نبودند ، در سال 98 سرویسی به نام Open Diary ایجاد شد که کارش این بود به کاربران خود اجازه دهد برای خود خاطرات ، لینک ها و اطلاعات خوب و باحال را به اشتراک بگذارند. اینطور شد که اولین سرویس عمومی بلاگ ایجاد شد. تصویر زیر مربوط به این سایت است، متاسفانه این سایت نیز وجود ندارد و تصویر آن از آرشیو اینترنت استخراج شده است.
در سال 1999 خوراک RSS ایجاد شد! این باعث شد دنبال کردن وبلاگ ها ساده تر شود. شما می توانستید از آن سال با کپی کردن لینک RSS در نرم افزارهای خوراک خوان ، محتوای بلاگ های محبوب خودتان را دنبال کنید. کسی که اولین بار این ویژگی را توسعه داد Peter Merholz بود.
اولین سرویسی که نام وبلاگ و بلاگ را یدک میکشید در سال 1999 ایجاد شد. LiveJournal اولین سرویس بلاگ دهی انبوه بود که امکان ارسال پست با تصویر را به کاربرانش می داد.
در همان سال یک سرویس دیگر نیز راه اندازی شد که ما ایرانی ها هم از آن زیاد استفاده می کردیم! سرویس بلاگر توسط پارا لبز رونمایی شد. در سرویس بلاگر برای اولین بار برای هر وبلاگ یک دامنه اختصاصی ایجاد شد که با آن کاملا مجزا از بلاگر در دسترس بود. دامنه blogspot.com این دامنه بود که تا همین امروز هم استفاده می شود. سرویس های قبلی لینک های مختلفی برای لینک های اشتراک گذاشته کاربران ایجاد می کردند و کاربر خاص را نمی توانستید در یکجا دنبال کنید.
در سال 2003 گوگل اولین خرید بزرگش را انجام داد و سرویس بلاگر را خریداری کرد. تقریبا در همان سال بود که سرویس بلاگر فارسی راه اندازی شد و با آدرس Blogger-fa.com در دسترس بود. این سرویس توسط یک سری جوان دوست دار بلاگ نویسی در ایران ایجاد شده بود و ربطی به گوگل نداشت .
دوباره برمیگردیم به اوایل قرن 21 ام و انفجار دات کام! در آن سالها ، به طور دقیق در سال 2001 یک برنامه نویس فرانسوی یک نرم افزار ایجاد کرد که به کمک آن هر کسی می توانست روی هاست شخصی خودش وبلاگ داشته باشد. این نرم افزار b2 نام داشت بعدها در ورژن های جدیدش cafelog نام گرفت. این سورس بعدها به عنوان وردپرس مجدد رونمایی شد!
این سورس کدی که صحبتش را کردیم در سال 2003 به عنوان مبنای کار وردپرس انتخاب شد و در همان سال ، در ماه می 2003 اولین نسخه از وردپرس منتشر شد. کسانی که اولین بار روی سورس وردپرس کار کردند Matt Mullenweg و Mike Little بودند. سورس آنها امکانات بیشتری نسبت به b2 ارائه می داد.
هدف از وردپرس ساده کردن پروسه راه اندازی یک بلاگ شخصی بود. در تصویر زیر می توانید تنظیمات اولیه وردپرس را مشاهده کنید که اصلا انگار بیابان است و چیزی ندارد!
در همان سال ها چند پلتفرم بلاگ دهی عمومی دیگر نیز راه اندازی شدند ولی هیچ کدام اقبال وردپرس و بلاگر را بدست نیاوردند. چرا که در سال 2003 گوگل سرویس تبلیغاتی خودش را رونمایی کرد. گوگل Adsense ابتدا مخصوص بلاگری ها بود و درآمد خوبی نصیب آنها می کرد ولی بعدا به کمک پلاگین به وردپرس نیز متصل شد!
همه مواردی که در بالا مطالعه کردید باعث شد تا در سال 2004 کلمه بلاگ Blog به عنوان کلمه سال انتخاب شود.
در سال 2005 امکان جدیدی به بلاگ نویسی اضافه شد. در این سال یوتیوب رونمایی شد. این سایت امکان این را میداد تا به جای محتوای متنی ، محتوای ویدئویی درست کنیم! تصویر زیر نسخه اولیه یوتیوب است.
در سال 2005 علاوه بر یوتیوب، گوگل آنالیتیک نیز راه اندازی شد که بسیار پایه و ابتدایی بود. این موارد به کمک تبلیغات، باعث شده بود وبلاگ نویسی مثل بمب منفجر شود! هر کسی بلاگ داشت.
تا جایی که ایده های جدیدی رونمایی می شد. یکی از این ایده ها که خیلی گرفت ، میکروبلاگینگ بود ، توییتر به عنوان پرچمدار میکروبلاگینگ ترند شد. هنوز لوگوی آن زمان های توییتر را کامل به خاطر دارم!
در سال 2006 اولین وردکمپ برگزار شد که کنفرانس سالانه توسعه دهندگان وردپرس است! این خیلی جذاب بود که چنین اتفاقی افتاد.
چرخ قطار تولید محتوا از سال 2006 تا به امروز در حال چرخیدن است و کلی سرویس و ابزارهای جدید معرفی شدند. برخی سرویس ها تغییر کردند، برخی ها بروز شدند و برخی ها هم در این میان نابود شدند.
امیدوارم از این پست لذت برده باشید.
موفق و پیروز باشید.
